7ο Rally Legend San Marino
Botulinum Toxin Rally!Ξυπνάς ένα πρωί και βλέπεις στον καθρέφτη μία ρυτίδα να σε κοιτά επίμονα. Τότε σου γίνεται έμμονη ιδέα η μαγική τοξίνη που, προσωρινά, σε επιστρέφει μερικά χρόνια πίσω: το Βotox! Στους αγώνες η μαγική τοξίνη είναι τα Ράλλυ Legend, εκεί όπου η κάθε ρυτίδα έχει γράψει ένδοξη ιστορία και η επιστροφή στο μέλλον είναι μονόδρομος!
ΠΩΣ είναι να ξυπνάς από τον ήχο μιας Lancia Stratos; Νομίζεις ότι ξεκίνησαν τα λιοντάρια το κυνήγι, και εσύ είσαι το θήραμα. Προσωρινά! Γιατί μετά πετάγεσαι όρθιος, για να ακούσεις καλύτερα αυτόν τον απίστευτο βρυχηθμό που βγαίνει από τον ιταλικό κινητήρα. Ο τεχνικός έλεγχος του 7ου Ράλλυ Legend είχε ήδη ξεκινήσει.
Είναι απίστευτο το πόσο πίσω πηγαίνεις στο χρόνο. Σαν μια κουρτίνα που τραβάς, και ξαφνικά όλη η ιστορία του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ράλλυ χωράει σε ένα στάδιο. Αυτοκίνητα από όλες τις γενιές είναι περήφανα αραγμένα στο στίβο του σταδίου -των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων- του Σαν Μαρίνο. Στο μυαλό έρχονται άλλες εποχές... Μετέωρα, Ταρζάν, Λαγονήσι... Όλα τα φέρνεις στη σκέψη σου στα ελληνικά χώματα. Είναι σαν να ξαναζείς τα νιάτα σου ή σαν να παίρνουν σάρκα και οστά οι διηγήσεις των παλιών. Αυτοί μας έλεγαν για τη Stratos και πώς αντιλαλούσαν τα βουνά.
Εδώ είναι όλα! Αudi quattro, Lancia S4, Lancia 037, Lancia Integrale, Fiat Abarth 131 αλλά και Εscort «MK από όλα έχει», και Ascona, Metro, Porsche, BMW, Renault, Ferrari, Τoyota, Peugeot, Subaru... Ό,τι θέλετε είναι εδώ και περιμένει. Περιμένει να πάνε οι θεατές να το ακουμπήσουν, να φωτογραφηθούν μαζί του. Να θαυμάσουν τους τρομερούς κινητήρες των Γκρουπ B και να ποζάρουν με φόντο τα ωραία οπίσθια της Lancia 037. Εκατόν πενήντα ιερά τέρατα σε ένα απόγευμα... Και δεν είναι μόνο τα αυτοκίνητα που σε πάνε χρόνια πίσω, αλλά και η οργάνωση του αγώνα. Όλα είναι όπως παλιά. Τίποτα δε χωρίζει τους θεατές από τα αυτοκίνητα και τους οδηγούς. ¶λλωστε, στα ράλλυ πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν πάντα οι θεατές. Στο Ράλλυ Legend μπορείς να πεις δυο κουβέντες και να φωτογραφηθείς με οδηγούς-θρύλους, όπως είναι ο Γιούχα Κάνκουνεν ή ο Μίκι Μπιαζιόν, χωρίς να σε κρατάνε μακριά τους κάγκελα και κριτές-μπάτσοι. Και μετά έρχεται αυτή η αγωνιστική μυρωδιά που σε αποτελειώνει. Αυτή η τρομερή μυρωδιά από Castrol, από καμένη βαλβολίνη, σου σπάει τη μύτη και σε στέλνει δεκαετίες πίσω... Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική αγωνιστική μυρωδιά από αυτήν. Πού πήγαν όλα αυτά; Η σύγκριση γίνεται ασυναίσθητα, βλέποντας τον Γκρένχολμ να φωτογραφίζεται με ένα τσούρμο θεατές χωρίς να παραπονιέται ή να βαριέται. Ο Μπιαζιόν είναι στο περίπτερό του. Έβγαλε συλλογή με ρούχα. Η άνοδος των Legend και η αγάπη του κόσμου είναι τέτοια, που ο Ιταλός παγκόσμιος πρωταθλητής έχει γίνει ξανά o αγαπημένος των Ιταλών. Ο Γιούχα καπνίζει το πουράκι του και υπογράφει αυτόγραφα σε πιτσιρικάδες, που έχουν ακούσει γι’ αυτόν από τους μπαμπάδες τους. Ο Φιόριο είναι απασχολημένος με τα κορίτσια που τον περιτριγυρίζουν. Ακόμα και τα κορίτσια στο Legend είναι από τα παλιά. Είναι πια όμορφες ώριμες σαραντάρες (+) που στέκουν μια χαρά δίπλα στις άλλες κούκλες, τις Lancia. Η επιστροφή στη χρυσή εποχή των ράλλυ είναι καθολική. Το βράδυ ξεκινά ο αγώνας. Όπως παλιά. Στις 19.30 με βραδινές ειδικές, μικτές, και την επόμενη μέρα η πρώτη ειδική είναι μεσημέρι στις 12.00. Για όσους επιθυμούν, όμως, να δουν άλλα κόλπα, υπάρχει η υπερειδική, που είναι ανοιχτή από νωρίς το πρωί του Σαββάτου, όπου γίνεται επίδειξη. Ντριφτ και άλλα τέτοια. Ο Μπιαζιόν έχει μόνος του ένα ολόκληρο τέταρτο για να κάνει ό,τι θέλει προς τέρψιν των θεατών.
Το απόγευμα της Παρασκευής στο χώρο της εκκίνησης γινόταν ένας μικρός χαμός. ¶λλοι έφτιαχναν τα προβόλια τους για τις βραδινές ειδικές και άλλοι εφοδίαζαν με καύσιμα τα αυτοκίνητά τους. Μη φανταστείτε τίποτα αντλίες και πυρίμαχα. Με ένα χωνί και ένα μπιτόνι έκαναν τη δουλειά τους, όπως παλιά. Το βράδυ ο καιρός έλεγε για βροχές και καταιγίδες. Οι πρώτες βροντές, όμως, που ακούσαμε στην ειδική ήταν από τα Γκρουπ B. Τι ήταν αυτό; Ακουγόταν ο θόρυβος από πολύ μακριά, μετά μας στράβωναν οι προβολείς των αυτοκινήτων, τα έβλεπες να στρίβουν και να φεύγουν, και μετά ακολουθούσες τα φώτα που έφευγαν μαζί με το θόρυβο. Ομολογουμένως το πιο αντι-θεαματικό και πιο αθόρυβο αυτοκίνητο που πέρασε, από εκείνο το σημείο ήταν το 206 WRC του Γκρένχολμ.
Την επόμενη μέρα είδαμε τους θεατές στις ειδικές διαδρομές σε όλο τους το μεγαλείο. Ο κριτής απλώς τους υποδείκνυε να μην κάθονται σε επικίνδυνα σημεία, τίποτα άλλο. Ούτε φωνές, ούτε υστερίες, ούτε πλέγματα. Το χειροκρότημα έπαιρναν οι πιο θεαματικοί. Αυτοί που δε γνώριζαν τι θα πει ευθεία. Ο καλύτερος όλων, ο Γκρατσιάνο Ρόσι. Ναι, ο πατέρας του Βαλεντίνο. Ο άνθρωπος αυτός άλλαξε τρία αυτοκίνητα. Ξεκίνησε το βράδυ με Fiat 131 Abarth 1977 και την άλλη μέρα έτρεχε με ένα Subaru. Μάθαμε, μάλιστα, ότι το Subaru ήταν δικό του. Ο Ρόσι το διασκέδαζε περισσότερο από όλους. Το ομορφότερο και το πιο συγκινητικό ήταν που είδαμε να κάνουν σέρβις στο δρόμο. Δεν υπήρχε service park. Έβλεπες όλα, μα όλα τα αγωνιστικά να κάνουν σέρβις σκόρπια σε προαύλια μαγαζιών, στις άκρες του δρόμου, μπροστά από καφετέριες, μπροστά από σούπερ μάρκετ... Τα ράλλυ είχαν επιστρέψει στον κόσμο. Εκεί που πάντα ανήκαν.
Η ώρα του τερματισμού ήρθε. Οι θεατές, φυσικά, δεν έφυγαν, όπως γίνεται συνήθως. Οι οδηγοί τερμάτιζαν κάνοντας τα περίφημα ντόντατς και ό,τι άλλο ενθουσίαζε τον κόσμο. Για το τυπικό του αγώνα, νικητής αναδείχθηκε ο Γιούχα Κάνκουνεν με τον Γιούχα Ρέπο στο δεξί μπάκετ. Ο συνειρμός ήρθε μόνος του: Ο Γιούχα ούτε στα Rάλλυ Legend δε χαρίζεται στους Ιταλούς... Όσο για εμάς; Δεν τα βάζουμε πια με τον καθρέφτη μας. Τώρα ξέρουμε την αξία της ρυτίδας!
Mάρκους Γκρένχολμ - Peugeot 206 WRC
«Μου είχαν πει πριν από τρία χρόνια να έρθω να τρέξω εδώ, αλλά ακόμη δεν ήμουν έτοιμος. Φέτος ήρθα, και δεν το μετάνιωσα. Η αγάπη του κόσμου για τα ράλλυ είναι απίστευτη. Δε φανταζόμουν ότι θα έχει τόσους θεατές. Ξέρω ότι δεν πήγα στις ειδικές με το πλάι, γιατί αυτό δεν ήταν ποτέ το στιλ μου. Όσο για το WRC και το μέλλον του; Κάτι πρέπει να κάνουν σύντομα, για να επανέλθει το ενδιαφέρον του κόσμου. Δεν είναι ωραίο να κερδίζει κάθε χρόνο ο Λεμπ. Είναι πολύ καλός, αλλά χάνεται το ενδιαφέρον. Σκέπτομαι να κάνω, αν μπορέσω, έναν ή δύο αγώνες, όπως και πέρυσι στο WRC. Aκόμη δεν το έχω πάρει απόφαση να τα παρατήσω.»
Γιούχα Κάνκουνεν - Toyota Celica ST 185 (1993) του Ταμπατόν
«Ποια είναι η άποψή σου για το WRC;» τον ρωτήσαμε. «Σκατά» μας απάντησε. «Δε γίνεται να το γράψουμε αυτό. Πες μας κάτι άλλο»... «Σκατά! Αυτή είναι η μόνη λέξη που το χαρακτηρίζει απόλυτα. Πραγματικά, λυπάμαι αυτά τα παιδιά που τρέχουν στο WRC. O Λεμπ είναι πολύ καλός οδηγός και κερδίζει πρωταθλήματα, αλλά τι να το κάνεις, όταν τρέχεις μόνος σου; Τα ράλλυ δεν είναι πια τα ίδια. Δεν έχουν καμία σχέση. Τους λυπάμαι πραγματικά. Θα τρέχουν με 1.600άρια. Είναι κρίμα για το παγκόσμιο πρωτάθλημα. Στην εποχή μας είχαν επιχειρήσει κάτι ανάλογο, και τότε είπαμε -οι οδηγοί- “εμείς δεν τρέχουμε με αυτά στο πρωτάθλημα. Βρείτε άλλους”. Μόνο που τότε ήμαστε είκοσι καλοί οδηγοί, όχι δύο. Πήρα τέσσερα πρωταθλήματα με τρομερούς αντιπάλους. Τι αντίκρισμα έχουν οι τωρινοί παγκόσμιοι τίτλοι; Τίποτα. Για αυτό σου λέω, γράψε το: Σκατά.»
Μίκι Μπιαζιόν - Lancia 037 totip (1983)
«Δεν είναι υπέροχο; Κοίτα πώς κάνει ο κόσμος. Με έχει καταπλήξει το γεγονός ότι έρχονται τόσα νέα παιδιά, που δεν είχαν γεννηθεί όταν αυτά τα αυτοκίνητα πρωταγωνιστούσαν. Είναι πραγματικά απίστευτο. Κάθε χρόνο έρχεται ακόμα πιο πολύς κόσμος. Είναι πια παντού. Στις ειδικές, στα σέρβις, στο δρόμο... παντού. Και δεν είναι μόνο Ιταλοί. Έχω πραγματικά ενθουσιαστεί και το έχω πάρει πολύ ζεστά. Είναι όμως κρίμα που δεν υπάρχει το ίδιο ενδιαφέρον, για παράδειγμα, για το ιταλικό πρωτάθλημα. Αυτό δείχνει ότι κάπου έχει σταματήσει το σπορ, κάτι γίνεται λάθος. Εδώ πραγματικά το διασκεδάζω, και για όσο μπορώ θα έρχομαι.»
Tι είναι το Ράλλυ Legend
Δεν είναι τίποτα άλλο από μια μινιατούρα αναβίωσης των παλιών, καλών καιρών των αγώνων. Τότε που τα ράλλυ πήγαιναν από χωριό σε χωριό και από πόλη σε πόλη. Φυσικά, στο Ράλλυ Legend ο αγώνας δεν πήγαινε από χωριό σε χωριό, αλλά είχε όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά των παλιών αγώνων. Οι ειδικές ήταν μικρού μήκους - η μεγαλύτερη ήταν 5,67 χλμ. Συνολικά ήταν πέντε επαναλαμβανόμενες συν την υπερειδική. Υπήρχαν δύο σκέλη. Το πρώτο ήταν βραδινό και αυτό της δεύτερης μέρας ξεκινούσε το μεσημέρι. Για περισσότερες πληροφορίες: www.rallylegend.com
Τω καιρώ εκείνω…
Είναι τέλος του 1979 και ο Ιαβέρης, χρόνια τώρα, θέλει να πάει εκτός, ώστε να ξεφύγει από εδώ και να δοκιμάσει εκεί. Για εμάς, απόφοιτους της σχολής της οδού Μιχαλακοπούλου (σ.σ.: καλυτερότερός μας ο Παύλος Μοσχούτης, ο σημαντικός αυτός τεχνίτης-ράλλυμαν), ό,τι σκεπτόταν ή ήθελε ο «χοντρός» ήταν νόμος σε συναισθηματικό και όχι μόνο επίπεδο. Τότε συντονίστηκαν ο πρόεδρος της ΕΘΕΑ, ο αείμνηστος Κώστας Γλωσσώτης, και ο Μr Τrim, Λάκης Κόμνος, ικανός επιχειρηματίας με οράματα και ανησυχίες, που για 30 χρόνια πιστεύει στο φίλο του, Ιαβέρη. Ό,τι έλειπε το συμπλήρωνε παραδοσιακά ο λογαριασμός «παντελονίδειος» της οικογένειας Μαρκουίζου. Απαραίτητος ο πρόλογος, που δίνει δείγμα για το ύφος και το ήθος της εποχής, μέχρι να φτάσουμε στην ουσία, που είχε ως χρώμα το κόκκινο-μαύρο της Trim στο μακρυμούρικο Escort 2000 RS του χορηγού. Αυτοκίνητο που στην άσφαλτο έγραφε χρόνους στα χέρια του Νίκου Μακρυγιάννη (παραπλεύρως ο Γιάννος Αλβανός), ενώ έκανε όργια κυνηγώντας Carrera και Violet στην Πλανά, στα Σήμαντρα, στο Βάβδο κ.α. στη Χαλκιδική, με τον αείμνηστο Κώστα Φερτάκη στο δεξί μπάκετ, ο οποίος δύο μερόνυχτα ορκιζόταν πως όλα γίνονται και ότι μπορούν και τη νίκη.
Toν ήρωά μας, οδηγό στην πρώτη του συμμετοχή στο Ράλλυ Σαν Μαρίνο, τότε, το 1979, με το Εscort της Trim, πλαισίωσε ο ενθουσιώδης Ανδρέας Αρκέντης, που επίσης ζούσε για να πάει Ιταλία με το «χοντρό», αφού «δεν πάμε για τη συμμετοχή, αλλά για να συναγωνιστούμε». Τα λόγια και -κυρίως- τα «πιστεύω» τους επαληθεύτηκαν από το πρώτο κιόλας σκέλος, οπότε η ελληνική συμμετοχή φιγουράριζε στην κορυφή της κατηγορίας, 1 μπροστά από τον Ιταλό βασιλιά του γκρουπ, ¶ντζελο Πρεζότο, επίσης με Escort. Απίστευτο, τους δύο ακολουθούσε ο Μάσιμο Μπιαζιόν, με την Ascona Γκρουπ 2 του Conrero και τότε η ελληνική συμμετοχή, που δεν ολοκλήρωσε, έβαλε για τα καλά το πόδι της στα ιταλικά αγωνιστικά πράγματα. Με τον Αρκέντη πάντα παραπλεύρως, ο Ιαβέρης διακρίθηκε εκεί, τόσο το 1980, με το 131 Abarth, κερδίζοντας ε.δ. και από τις Ascona 400 των Μπιαζιόν, Τσεράτο κ.ά., όσο και με την Ascona 400, οπότε και τερμάτισε στην 4η θέση το 1981! Κοινός παρονομαστής της προσπάθειας, η σκληρή δουλειά στις δοκιμές. Ο επίλογος γράφτηκε το 1982, με Citroen Visa του Νοτσεντίνι (σημ.: ναι, αυτός του Αθανασούλα…) με το Γιάννη Κωνσταντακάτο δίπλα, οπότε η συμμετοχή κάθε άλλο παρά απαρατήρητη πέρασε.
Στον ίδιο αγώνα, με τη διακριτική υποστήριξη της ΕΘΕΑ, συμμετείχε και ο Μανώλης Ρον Χαλιβελάκης (σημ.: σήμερα άξιος και ικανός διοικητής των ελληνικών αγώνων), όπου επωφελήθηκε κυρίως αναβαθμίζοντας κατακόρυφα την εμπειρία του. Χαρακτηριστικά, την εποχή εκείνη, όταν βγήκαμε από το καβούκι μας (σημ.: με Μοσχούτη-«Σίλεφ» πήγαν και στο Ράλλυ Έλμπα το 1981), μάθαμε ότι επιβάλλεται να γράφονται οι χρόνοι στους τερματισμούς, το σημαντικό ρόλο των σέρβις παρκ με IN και OUT, την προβολή και σε τοπικό επίπεδο, οπότε το γεγονός γινόταν γιορτή, και άλλα, που εφαρμόζονται στους ελληνικούς αγώνες μέχρι σήμερα. Εθνική υπόθεση το Ράλλυ Ακρόπολις, αλλά ήταν εκεί, στο Σαν Μαρίνο του 1979, στην πρώτη εκτός έδρας του Ιαβέρη, που άνοιξαν τα μάτια μας. Ήμασταν εκεί με το Νίκο Μακρυγιάννη και το Σώτο Κοκκίνη, έχοντας μαζί μας στην 4θυρη Alfetta τον Παύλο Αλέπη και τον ¶ρη Σταθάκη, ως φίλοι του σπορ, θεατές και εντέλει δημοσιογράφοι, που κατέγραψαν και περιέγραψαν χωρίς προσκλήσεις, γεύματα και ειδική μεταχείριση. Για τους ελληνικούς αγώνες, γαμώτο, και τότε, σε αυτό το επίπεδο, οι ελληνικοί αγώνες ήταν ο Τάσος Ιαβέρης Μαρκουίζος._
Στρατισίνο
Υ.Γ. Συγκρίσεις του χθες με το σήμερα μακριά από εμάς…